Mindset & Gedrag

Wat als het lukt?! Zo buig je angst om naar motivatie

Een nieuwe poging om aan je lichaam te werken, nieuwe doelen die je na wil streven binnen je sport, een nieuw PR neerzetten of nieuwe methodes die je wil proberen om je doelen te realiseren… Je wil wel, maar wat als het niet lukt? Als die gedachte wel eens door je hoofd vliegt, ben je daarin absoluut geen uitzondering op de regel. Bijna iedereen ervaart wel eens zo’n moment van twijfel of angst. Het wordt lastiger wanneer die angst leidt tot vermijden en demotivatie waardoor je doelen niet realiseert of onbewust saboteert.

In deze blog leer je hoe je angst en twijfel om kan buigen naar motivatie. Want wat als het wel lukt? Wat als je gewoon in het diepe springt? 1 ding staat vast: als je eenmaal begint, is er altijd een way out. “The only failure is not to try”.

 

Hoe pijn & plezier je keuzes beïnvloeden

Heb je wel eens gehoord van het pijn-plezier-principe? Dit principe is ontwikkeld door Sigmund Freud als verklaring voor de keuzes die je maakt. De uitleg is dat elke keuze die je maakt voortkomt uit de neiging om pijn te vermijden of verminderen en plezier te creëren of vergroten. Als iets mogelijk ‘pijn’ of discomfort gaat opleveren zal dat je demotiveren om het te doen. Verwacht je dat iets lonend of plezierig gaat zijn, dan zul je er eerder voor gemotiveerd zijn.

Ga het maar eens voor jezelf na. Als jij verwacht dat het resultaat van een actie vervelend gaat zijn, hoe gemotiveerd ben je dan?

Je interpretatie van wat pijn of plezier oplevert is een verzameling van al je ervaringen in het verleden. Pijn en plezier zijn dus subjectief. Zelfs een verandering op zichzelf kan al eng zijn (en dus pijn opleveren) als je hebt ervaren of geleerd dat bij het oude vertrouwde blijven ‘beter is’

Een voorbeeld: als je heel vaak verschillende pogingen hebt gedaan om af te vallen en daar negatieve ervaringen mee hebt opgedaan, zal je eerder skeptisch zijn ten opzichte van een nieuwe poging. Sommigen zullen überhaupt twijfelen over het doen van een nieuwe poging, want… komt ie: “wat als het (weer) niet lukt. Dan heb je tijd (en wellicht geld) geïnvesteerd voor niets.

 

Angst reageert als een olievlek

Angst op zichzelf is een heel normaal en gezond iets. Het kan functioneel zijn om gevaar en negativiteit uit je leven te bannen. Het probleem zit vaak dan ook niet in de angst zelf, maar in de generalisatie van ervaringen door je eigen interpretatie. Angst is net een olievlek. Vanuit een negatieve ervaring kopieer je het naar alles in het heden en de toekomst dat erop lijkt.

Een praktisch voorbeeld uit de sport: stel je hebt jezelf geblesseerd bij het doen van een bepaalde techniek. De eerstvolgende keren dat je die techniek weer gaat doen als je hersteld bent, is het logisch dat je extra voorzichtig bent. Maar het wordt heel lastig als je door een blessure opgelopen bij een squat ook geen andere oefeningen meer durft te doen waarbij je je benen gebruikt. En wat als net die squat een belangrijke prestatie-indicator is bij je sport, zoals in powerlifting?

Als gevolg van generalisatie ga je dingen vermijden omdat je geen pijn/discomfort in fysieke of mentale zin meer wil ervaren. Maar juist dat maakt het lastiger om in de toekomst progressie te blijven boeken. Want hoe terecht is de ‘angst’ die je voelt?

 

Angst is vaak ongegrond

Door datgene wat je hebt meegemaakt en je perceptie daarvan, krijg je dus bepaalde verwachtingen van de toekomst en het bewandelen van nieuwe wegen. Wellicht herken je je zelfs in het scenario waarin je zorgen over de uitkomst groter worden dan de uitdaging zelf. De spreekwoordelijke olifant die in beginsel nog het formaat van een muis had.

En dat terwijl het verleden eigenlijk geen indicatie is voor de toekomst. Neem de blessure: op het moment dat je deze opliep was de situatie 10 tegen 1 heel anders dan nu: je was misschien vermoeider, had net een paar nachten minder goed geslapen, het trainingsmoment was anders, je techniek was toen nog niet zo goed, je trainingsschema was niet goed afgestemd, etc. Er kunnen heel veel redenen zijn waarom het op dat moment niet ging zoals je hoopte.

Idem dito voor de afvalpogingen en alle andere mogelijke voorbeelden.

Het verleden zegt niet per se iets over de toekomst omdat de omstandigheden en context compleet anders kunnen zijn. Dat er een bepaalde angst of terughoudendheid zit is normaal, maar of die ook gegrond is, is een ander vraagstuk.

 

Het positieve nieuws!

De basis van je angst/twijfel en de ‘wat als’ redenatie wordt gevormd door leerprocessen. En wat je kan leren is over het algemeen ook omkeerbaar. Bij angst heet het omkeren van dat leerproces extinctie: door jezelf bloot te stellen aan datgene waar je bang voor bent, kun je leren dat de angst helemaal niet nodig is.

Maar dan moet je dus wel de sprong in het diepe wagen… oohohh: that’s the hard part. En die sprong begint bij het uitdagen van je angst of de twijfels die je voelt. Toets je angst op de vraag of het daadwerkelijk reëel is en zoek vervolgens naar hetgeen je mogelijk plezier kan opleveren.

 

Daag je angst uit en zoek het plezier op!

Een bekende quote van Antony Robbins is “the secret to success is learning how to use pain and pleasure in stead of having pain and pleasure use you. Een oefening om dat te realiseren is het uitdagen en relativeren van angsten, terwijl je de mogelijke voordelen van je nieuwe poging, methode of doelen benadrukt. Dat kun je doen door jezelf af te vragen:

 

  1. Is de situatie nu daadwerkelijk vergelijkbaar met de situatie(s) waarop ik mijn angst baseer? Met andere woorden: is je angst reëel of niet?
  2. Wat maakt de situatie nu anders dan voorheen (waarom is de context nu anders dan voorheen) waardoor het wel zou kunnen lukken?
  3. Wat levert het vermijden van de situatie me op? En wat zou het me opleveren om de situatie niet te vermijden?
  4. Wat zou de meest negatieve uitkomst kunnen zijn? Hoe erg is het als dit daadwerkelijk zou gebeuren?
  5. Wat zou in tegenstelling de meest positieve uitkomst kunnen zijn en wat zou dat opleveren?
  6. Geef jezelf een ‘friendly advice’: wat zou ik nu tegen mijn beste vriend(in) zeggen in deze situatie?
  7. Focus op het proces in plaats van de uitkomst: wat zou ik ervan kunnen leren als ik deze nieuwe weg insla los van de uitkomst? Als het niet lukt leer ik…. en als het wel lukt…..

 

Wat je aandacht geeft, dat groeit. Geef je meer aandacht aan de mogelijkheid dat iets niet gaat lukken, dan zal die overtuiging groeien in je gedachte. Geef je in tegenstelling meer aandacht aan de mogelijkheid dat het wel gaat lukken en het plezier dat dit je gaat opleveren, dan groeit de kans op daadwerkelijk succes ook. Zet angst en twijfel om in motivatie!

 

Vallen, opstaan, doorgaan

Om er nog maar even een quote in te gooien: “change is hard at first, messy in the middle and gorgeous at the end. Wanneer je altijd vanuit de gedachte “wat als het niet lukt” hebt geredeneerd, zul je niet in één keer de positiviteitsgoeroe worden die overal mogelijkheden ziet.

Verwacht een proces dat in het begin heel veel vallen en opstaan met zich mee gaat brengen. Verwacht ook dat je op momenten door de bomen het bos even niet meer gaat zien. Dan kan het op dat gebied uiteindelijk alleen maar meevallen. Aan het einde van de rit levert het je altijd waardevolle lessen op. Ook als het niet lukt.

Wil jij meer Gryp?

Heb je vragen over je voeding, leefstijl en/of sportieve doelen of wil je meer informatie over onze aanpak? Neem dan vrijblijvend contact met ons op.

Heb jij je doelstelling helder in kaart & wil je het liefst zo snel mogelijk starten? Maak dan vandaag nog een afspraak voor een gratis kennismaking.

basiscursus 'GRYP OP JE VOEDING'

Wil je graag bewust bezig zijn met je voeding, maar heb je geen idee waar je moet of wil beginnen? Deze online basiscursus helpt je op weg! En gedurende de Covid-19 periode hebben wij besloten de cursus gratis en zonder dat je ergens aan vast zit aan te bieden.

GRYP Up-to-date

Wil je op de hoogte blijven van nieuwe blogs, e-books, events of ontwikkelingen? 

Meld je dan aan voor GRYP UP-to-Date.

GRYP UP-TO-DATE

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen GRYP.